Yüzyılların geleneği Çömlekçilik
Çömlekçilik, Menemen’de yüzyıllardır sürdürülen bir gelenek. Bölgede geçmişten beri süregelen seramik geleneğini uzun yıllar boyunca Rum çömlekçiler sürdürmüş.
Rumların Kurtuluş Savaşı’nın ardından bölgeyi terk etmesiyle ustasız kalan bu zanaata Konya’dan gelen ve çömlekçilikle uğraşan aileler sahip çıkmış. Rumların bıraktığı ocakları devralan bu aileler, Menemen’de çömlekçiliği kuşaktan kuşağa sürdürerek günümüze kadar taşımışlar.
Yöre toprağının çömlekçi kili açısından oldukça zengin oluşu ve hammaddenin Menemen Ovası’ndan kolaylıkla sağlanması, çömlek imalatının gelişmesinin en önemli nedenlerinden biri. Aradan geçen onca zaman kullanım amacını farklılaştırsa da, çömlekçilik hala Menemen’in en eski ve önemli değerlerinden. Çömlekçilik Menemen’de, toprağın hazırlanışı, çarkla şekillendirilmesi ve fırınlama yöntemlerine kadar eski çağ esintilerini korumuş ve antik çağın amforası, hünerli ustaların ellerinde bugün ünlü Menemen testisi şeklinde vücut bulmuş.
Menemen’deki çömlek atölyelerinde, boyları 20 cm’den 1.5 metreye kadar değişen, çömlek, küp, testi ve güveç gibi işlevsel mutfak gereçleri bir yana, son yıllarda Hitit ve Frig gibi Anadolu’nun en eski formlarını tekrarlayan hediyelik eşyalar da üretiliyor. Büyük kentlerde, hatta Avrupa’da hediyelik eşya mağazalarında yer bulan Menemen işi testiler, antik formdaki çanak ve çömlek ürünleri, bölgenin en önemli gelir kaynağı durumunda. Ayrıca, ülke dışından gelen bazı sanatçıların yardımı ve katkılarıyla işlerinde yetkinleşen zanaatkarlar, atölyelerinde seramik duvar panoları ve sanatsal çalışmalar yapmakta.
Bugüne kadar üretiminin yüzde 90’lık kısmını ihracata yönelik gerçekleştirilen Menemenli çömlekçiler, Avrupa’da yaşanan krizler, dövizin yükselmesi ve yurtdışı pazarının daralması nedeniyle iç pazara yönelmiş durumda. Türkiye’nin toprak kap ihtiyacının yüzde 80’ini karşılayan ve genellikle saksı, anfora ve çanak gibi dekoratif peyzaj ürünleri üreten çömlekçiler, bu ürünleri genelde Kıbrıs, Antalya , Fethiye, Bodrum , Marmaris, Çeşme, Alaçatı ve Selçuk gibi turistik bölgelere satmakta.
