Manisa Tarzanı’nın dağı: Spil

İzmir’le Manisa’yı birbirinden ayıran Spil Dağı, yaz-kış keyifle gidilebilecek bir adres

Fotoğraflar : Orhan Kozan, Fikret Çakar

İzmir’in komşu illerinden Manisa’ya 25 kilometre uzaklıktaki Spil Dağı, tarihi yapıları, bozulmamış doğası, ilginç efsaneleriyle turistlerin uğrak yerlerinden.

İzmirliler için de vazgeçilmez hafta sonu duraklarından olan Spil Dağı, içerisinde Milli Park bulunması nedeniyle doğal dokusunu kaybetmeyen bir bölge. Tarihi kalıntılar açısından da zengin bir dağ olan Spil’le anılan mitlerden en önemlisi Ağlayan Kaya - Niobe’dir. Dağın eteklerinde yer alan kayanın bir sanat eseri olup olmadığı antik çağlardan bu yana tartışılır.

Doğanın sanatçı elinin değdiği Niobe’nin hüzünlü bir öyküsü vardır. Eski Yunan mitolojisine göre Lidya Kralı Tantalos’un kızı Niobe’nin yedi oğluyla yedi kızı vardı ve Niobe yalnızca iki çocuğu (Apollon ve Artemis) olan Leto’dan daha doğurgan olmakla övünüyordu. Bu gururu nedeniyle onu cezalandırmaya karar veren Leto, Apollon’a Niobe’nin bütün oğullarını, Artemis’e de bütün kızlarını öldürttü. Çocukların cesetleri 10 gün sonra tanrılar tarafından gömüldü. Frigya’daki evine dönen Niobe, acılarını dindirmek isteyen Zeus tarafından Spylos Dağı’nın (Spil Dağı-Manisa) yamacında bir kaya parçasına dönüştürüldü. Doğal aşınma sonucu başı eğik, ağlayan bir kadın görünümüne bürünen Niobe Kayası, ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. 

Spil Dağı’nda ayrıca, Ağlayan Kadın Niobe’nin erkek kardeşi Pelops’un da izlerini görmek mümkün. Yarıkkaya mevkiinde “Pelops'un Tahtı” şeklinde adlandırılan ve Frig kült sanatının izlerini taşıdığı ve bir heykelin yerleştirilmiş olması muhtemel bir ‘oturak’ veya ‘sunak’ da bulunuyor. Efsaneye göre, Lidya Kralı Tantalos kale yaptırmış, kalenin bitmesi şerefine verdiği ziyafette oğlu Pelops’u doğrayıp tanrılara sunduğu için onlar tarafından cezalandırılmıştır.

Mitolojide Spil Dağı’na adını verenin, zaman tanrısı Kronos’un karısı Kybele Sipylena olduğu rivayet ediliyor. Kybele bütün tanrıların, tanrıçaların olduğu gibi bitkilerin, hayvanların ve insanların da bereket tanrıçasıdır. Akpınar mevkiinde kaya üzerinde oturmuş rölyefi vardır. Bir diğer kaynağa göre ise, Frigya Kralı Menos’un kızı Spilos’un bu dağa atılarak vahşi hayvanlar tarafından büyütülmesinden dolayı dağa Spilos adı verilmiştir.

Sessizliğin büyüsü 

Her mevsim ayrı güzellikler sunan, Türkiye’nin dört bir yanından turist ağırlayan Spil Dağı, sonsuz sessizlik vadeden ortamıyla da tercih ediliyor. Dağ ve kar tatili sunan, şirin bungalov evleriyle konaklama da yapabileceğiniz Spil Dağı, ünlü Yılkı atlarını da görebileceğiniz bir yer. Genellikle sürü halinde dolaşan Yılkı atlarıyla, zirveye yakın Atalanı mevkisinde karşılaşabiliyorsunuz. Atalanı’nın adı, Osmanlı Devleti döneminden beri devam eden bir uygulamayla, bölgedeki atların mevsimlik olarak veya ihtiyarlamaları nedeniyle burada yılkıya bırakılmasından geliyor. Milli Park’ın asıl yerleşim sahası olan Atalanı’nda piknik tesisleri, kamp alanı, bungalov evler, kır gazinosu, kır kahvesi gibi keyifli vakit geçirebileceğiniz ve konaklayabileceğiniz tesisler de bulunuyor.

Milli Park’ın doğusunda 600 metre yükseklikte bulunan ve içi tamamen sülüklerle dolu olan “Sülüklü Göl” de Spil’e gidenlerin merak ettiği yerlerden biri. Soğuk kış aylarında donan göl, kartpostallık bir görüntü yaratıyor.

Dağcılık kulüplerinin yürüyüş ve tırmanış için vazgeçilmez adresi olan Spil Dağı, kar yağdığı zaman eşsiz bir manzaraya bürünüyor. Günübirlik zirveler için tercih edilen Spil, yılın 12 ayı kalabalık sporcu gruplarını ağırlıyor. 

Spil’in koruyucusu Manisa Tarzanı

Spil Dağı ile anılan, tüm Türkiye’nin bildiği bir diğer anekdot da Manisa Tarzanı hikayesi. 1899 yılında Irak’ta doğan Ahmeddin Carlak, Kerkük kökenli bir Türkmen’dir. Carlak, hayatını Manisa’yı tüm Türkiye’ye örnek olacak şekilde ağaçlandırmaya adamış ve yaşadığı süre boyunca binlerce ağaç dikmiş. Spil Dağı’nda yaşayan ve Manisa sokaklarında üzerinde sadece şort ile dolaşan Carlak’a halk, 1934 yapımı Tarzan filmindeki karakterle özdeşleştirerek Manisa Tarzanı adını takmış. Carlak, 1963 yılında hayatını kaybedince Manisa halkınca bir efsaneye dönüştürülmüş, heykeli dikilmiş. Her yıl ölüm yıldönümü olan 31 Mayıs’ta Manisa Tarzanı için kentte törenler düzenlenir. 

Nasıl gidilir?

İzmir merkezden 50 kilometre uzaklıkta yer alan Spil Dağı’na araçla iki şekilde çıkmanız mümkün. Girişi Manisa merkezde bulunan asfalt yol sayesinde 20 - 25 dakikada Spil’in zirvesine çıkabilirsiniz. İkinci alternatifte de İzmir - Kemalpaşa mevkiinde bulunan yine asfalt yol ile 20 - 25 dakikada Spil’in zirvesine ulaşabiliyorsunuz. Spil’e yürüyerek çıkmak isteyenler ise yine hem İzmir - Kemalpaşa girişini hem de Manisa Mevlana Yolu’nu kullanabiliyor.

Yapmadan dönmeyin!

- Atalanı’nda yakalayabildiğiniz yılkı atlarının fotoğraflarını çekmeden,

- Hangi mevsim olursa olsun doğa yürüyüşü yapmadan

- Zirvede temiz havayı içinize çekmeden,

- Ağlayan Kaya, Niobe’nin gözyaşlarını görmeden,

- Kış aylarında kar keyfi yapmadan

dönmeyin!