Foça’nın Türk dönemine ait eseri Fatih Camii

Kale içinde, Eski Adliye Sokağı’nda 500 yıla yakın tarihi ile Osmanlı dönemi mirası olan Fatih Camii, ilçenin etkileyici eserleri arasındadır.

Fotoğraflar: Zafer Akalın / Ege Panorama

 

Kuruluşu MÖ 11’inci yüzyıla tarihlenen Foça’nın Türk dönemine ait önemli eserlerinden birisidir Fatih Camii. Kale içinde Eski Adliye Sokağı’nda bulunan ve geride bıraktığı 500 yıla karşın bugün de ibadete açık olan cami, Osmanlı’dan mirastır.

Camide iki ayrı kitabe bulunmaktadır. Avlu kapısı üzerindeki kitabe, 1531 tarihlidir. Kitabeye göre, avlu kapısı, Mustafa Ağa adlı kişi tarafından yaptırılmıştır. Bu kapı daha sonra yenilenmiştir. Ana giriş kapısı üzerindeki kitabeye göre ise yapı, Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile yeniden inşa ettirilmiştir.

Kitabelerden, caminin Foça’nın Osmanlı topraklarına katılmasından sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılarak, 1531 yılında bir avluyla çevrelendiği, daha sonra Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle yeniden inşa ettirildiği anlaşılmaktadır. Ancak yeniden inşa, Kanuni’nin ölümünden sonra ,1569-1570 yılında olmuştur.

Dikdörtgen planlı

Cami, bir sıra kesme taştan bir sıra tuğla hatıllı ve dikdörtgen planlı olarak yapılmış, üzeri ahşap bir çatı ile örtülmüştür. Caminin önünde yuvarlak kemerlerle birbirine bağlanmış altı sütunun taşıdığı bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Bu son cemaat yeri, ibadet mekânını örten çatının devamı ile örtülüdür. İbadet mekânına giriş kapısı, yuvarlak kemerli ve mermerdendir. Üzerinde sağır bir kemer ve Kanuni Sultan Süleyman’ın isteği ile yapıldığını belirten kitabe bulunmaktadır.

İbadet mekânı, altlı üstlü iki sıra halinde ikişer pencere ile aydınlatılmıştır. Bu pencerelerden alt sırasındakiler dikdörtgen, üst sıradakiler de alçı vitraylıdır. 

Mihrap ise yuvarlak bir niş şeklindedir. Caminin yanındaki minaresi kesme taş kaideli, yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.

Zamanla özgün durumunu yitirse de günümüze ulaşmış bir yapı olan cami, halen kullanılmaktadır.