Mehmet İşler "İzmir bir an önce tanıtım atağına kalkmalı"
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, İzmir'in turizm pastasından aldığı payın her geçen yıl azaldığını, İzmir’in bir an önce tanıtım atağına kalkması gerektiğini söylüyor
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, İzmir turizminin ilk beş ayda geçen yıla oranla yüzde 48,73 gerilediğini, İzmir’in dünya ve Türkiye turizm pastasından aldığı payın her geçen yıl azaldığını belirtiyor. Rezervasyonlarda yüzde 50’ye varan düşüşler yaşandığını kaydeden İşler, acil çözüm bekleyen konuları başlıklar halinde sıralıyor.
Zor günler geçiren turizm sektörünün merakla beklediği dokuz maddelik “Turizm acil eylem planı”nın sektörün tamamını kapsamadığını, İzmirli ve Egeli turizmcilerin, turizm istihdam destek paketi dışında bırakıldığını dile getiren İşler, İzmir’e doğrudan yolcu getiren tarifeli ve tarifesiz tüm seferlere destek sağlanması gerektiğini, İzmir Adnan Menderes Havalimanının Türk Hava Yolları ve onun iştiraki olan SunExpress için hub (aktarma merkezi) olması gerektiğini belirtiyor.
İzmir turizmini canlandırmak amacıyla kurulan İzmir Turizm ve Tanıtma Vakfı'nın (İZTAV) yeniden canlandırılması ve vakfın başına İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun geçmesinin sektörde büyük umut ve heyecan yarattığını sözlerine ekleyen İşler, İzmir’in daha fazla zaman kaybetmeden bir an önce tanıtım atağına kalkması gerektiğini söylüyor.
- İzmir'in ülke turizmindeki yerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Kentin turizm potansiyeli üzerine bir değerlendirme yapabilir misiniz?
İşler: İzmir, ekonomik büyüklüğü ile Türkiye ekonomik ve sosyal hayatına katkı veren kentlerin başında gelmektedir. Ülkemizin en kalabalık ve en fazla göç alan üçüncü kenti olan İzmir için turizm; iş sağlama, yeni iş kurma ve hayat tarzı oluşturma gibi süreçlere doğrudan etki eden niteliklere sahiptir.
Turizm, İzmir’de kıyılardan kent merkezine kadar olan coğrafyada, sanayiden sonra kente en fazla katkı sağlayan ve gelecekte de bu potansiyelini artırma gücü olan öncü sektörlerden biridir. İşsizlik oranının yüzde 13-14 bandında olduğu kentte, turizm en hızlı istihdam yaratan sektörlerden biri olarak yaşamsal öneme sahiptir. Geçtiğimiz yıllarda, her yıl 1 milyonun üzerinde ziyaretçi çeken İzmir, yat turizminden kültür turizmine, inanç turizminden kruvaziyer turizmine kadar çok çeşitli turizm ürünlerini sunabilmektedir.
Turizm göstergeleri açısından Türkiye’de en büyük dördüncü kent konumunda bulunan İzmir’de; Bakanlık ve yerel idarelerden belgeli konaklama tesisi ve yatak sayısı ılımlı oranlarda artmaya devam etmektedir. 2015 yılı stok değerlerine göre, İzmir’de toplam yatak kapasitesi 81 bin 415’e ulaştı. Ülkemizin toplam yatak arzının yüzde 6’sı İzmir’dedir. 900’e yakın turistik işletmenin bulunduğu kentin Türkiye toplamından aldığı pay ise yüzde 10 dolayındadır. Turist sayısı bakımından Antalya ve İstanbul’un onda biri, Muğla’nın yarısı kadar bir hacime sahip olan İzmir, bu kentlere göre farklı bir turistik karaktere ve müşteri bileşenine sahiptir.
- Kentteki turizm çalışmaları, sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir değerlendirme yapabilir misiniz? Durum tespitinin ardından hedefleri nasıl sıralamak gerekir?
İşler: Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nün yayımlandığı İzmir Turizm Hareketleri İstatistikleri, yılın ilk beş ayında İzmir turizminde daralmanın sürdüğünü gözler önüne sermiştir. İzmir'e hava yoluyla gelenlerin sayısı geçen yılın Mayıs ayına göre yüzde 37,89, deniz yoluyla gelenlerin sayısı yüzde 84,39 azalmıştır. İstatistikler, İzmir turizminin ilk beş ayda geçen yıla oranla yüzde 48,73 gerilediğini, havalimanı trafiğinin toplamda yüzde 36,8 azaldığını, yüzde 83,4 oranında gerileyen kruvaziyer trafiğinin ise durduğunu ortaya koymuştur
Ortaya konulan veriler, İzmir’de turizm sektörünün nasıl bir daralma içinde olduğunu gösteriyor. İzmir turizmindeki bu daralma ve düşüş nedeniyle sektör darboğazda. Yeterli destek görmeyen turizm sektörünün, İzmir’in dünya ve Türkiye turizm pastasından aldığı pay her geçen yıl azalıyor. Rezervasyonlarda yüzde 50’ye varan düşüşlerin yaşandığı bu dönemde acil çözüm bekleyen konuları başlıklar halinde sıralayalım.
Turizm acil eylem destek paketi İzmir’i de içine alacak şekilde genişletilmeli
Zor günler geçiren turizm sektörünün merakla beklediği dokuz maddelik “Turizm acil eylem destek paketi” dönemin Başbakanı Sayın Ahmet Davutoğlu tarafından 22 Şubat 2016 günü açıklandı. Bu paketle, havayoluyla Türkiye’ye turist getiren (A grubu) seyahat acentalarına uçak başına 6 bin dolar destek verilmesi öngörüldü.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 05 Nisan 2016 tarihli ve 29675 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğinde; destekten en az 100 yolcusu bulunan bir uçakla Antalya Gazipaşa-Alanya, Antalya, Muğla Dalaman, Muğla Milas-Bodrum havalimanlarına “tarifeli ve tarifesiz”, İzmir Adnan Menderes ve Kütahya Zafer havalimanlarına sadece “tarifesiz” uçakla, Türkiye’ye tek başına veya birlikte turist getiren seyahat acentalarının yararlanacağı belirtildi.
Bu kriz, bu sıkıntı sadece Antalyalı, Muğlalı turizmcileri değil, tüm turizmcileri kapsamaktadır. Yangın her yerdedir. Yabancı turist sadece Antalya, Muğla’ya gelmiyor. Bu uygulama haksız rekabete yol açacaktır. Bu konuda görüşlerimizi dile getirirken, “İzmir turizminin gerilemesine de neden olacak bu eksiklik acilen düzeltilmelidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı konuyu yeniden gözden geçirmelidir. Destek kapsamı İzmir’i ve Egeli turizmciyi de içine alacak şekilde genişletilmelidir” dedik.
İzmir’e doğrudan yolcu getiren tarifeli ve tarifesiz tüm seferlere destek sağlanması Egeli turizmcinin elini güçlendirecektir. Türk Hava Yolları ile Lufthansa’nın iştiraki olan SunExpress, İzmir’i aktarma merkezi haline getirdi. İzmir’in sadece “tarifesiz” uçak desteğinden yararlanması büyük haksızlık. Tarifeli seferlerden biz de destek almalıyız. Böyle olunca Adnan Menderes’ten beslenen Ayvalık, Didim, Kuşadası, Pamucak, Özdere, Foça, Çeşme, Seferihisar, Gümüldür de bu paketin dışında kalıyor demektir.
Hem İzmir’i, hem Egeli turizmciyi, hem Adnan Menderes’i ve İzmir’i aktarma merkezi yapan SunExpress’i desteklemek adına, İzmir’in de tarifeli uçak seferlerinden destek alması gerekiyor. Tur operatörleri, tarifelilere destek verilmediği için SunExpress’ten kaçabilir ya da İzmir’i paket dışında bırakabilir. Bunlar olmasını istemediğimiz şeyler.
Turizm istihdam destek paketi sektörün tamamını kapsamalı
“Turizm sektörü istihdam destek paketi” dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mahir Ünal ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Süleyman Soylu tarafından 12 Nisan 2016 günü açıklandı. “Sektörel istihdamı destekleme eğitimi programı (SİDEP)”, “Turizme yönelik toplum yararına programlar”, “Turizmde yabancı çalışma izinlerinde kolaylık”, “Denkleştirme” ve “Nitelikli İşgücü Yetiştirme” olmak üzere beş maddeden oluşan ikinci pakette de yine Antalya ve Muğla’ya destek çıkıldığını gördük.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında imzalanan protokolle, Antalya ve Muğla’da konaklama faaliyeti yürüten işyerinde; 2015 yılında 9 ay çalışan, 3 ay işi askıya alınan toplam 44 bin 753 kişinin, 2016 yılında 9 ay çalışma şartıyla askıdaki 3 aylık sigorta primleri ve ücretlerinin İŞKUR tarafından karşılanması kararlaştırıldı.
Turizmde yabancıların çalışma izinlerine kolaylıklar getiren paket kapsamında, işletmelerde çalışacak yabancılar için ödenecek minimum ücret tutarı, brüt asgari ücretin üç katından bir asgari ücret düzeyine düşürülecek. İşverenlerin yabancılara ödeyecekleri ücretler ile SGK’ya ödemekte oldukları prim miktarları üçte bir oranında indirilecek.
Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde istihdam edilecek yabancılar için aranan en az 10 Türk vatandaşı çalıştırılması durumunda, her bir yabancı için ayrı ayrı 5 Türk vatandaşı istihdamı şartı artık aranmayacak. Yine işverenin yabancı şahıslara ödeyecekleri ücretler ile SGK’ya ödemekte oldukları prim miktarları üçte bir oranında indirilecek.
Pakette sağlanan kolaylıklar önemli, ama ne yazık ki bu destekten de sadece Antalya ve Muğla’daki işletmeler yararlanacak. Bunlar önemli adımlar, iyi gelişmeler, ama bu destekten biz yine yararlanamıyoruz. Bu pakette İzmir yine unutuldu. İzmirli ve Egeli turizmciler, turizm istihdam destek paketi dışında bırakıldı. Oysa İzmir’de ve Ege Bölgesi’nde de yabancı personelin çalıştığı çok sayıda tesis bulunuyor. Onlar da elini taşın altına koyan işletmeler, bu destekten yararlanmaları gerekiyor.
Açıklanan destek paketleri ne yazık ki sektörün tamamını kapsamıyor. Bu haliyle bölgeler arasında haksız rekabete yol açacağı aşikar. Yangın evin bir odasında değil, tüm odalarda. Bir odayı kurtarmak, yangını söndürmez. Paketin kapsamı genişletilmeli, İzmir ve Ege Bölgesi de kapsam içine alınmalı. İzmir’den çıkan Başbakan'ın müdahalesiyle bu yanlışlıktan dönüleceğini, kadük ve topal bırakılmaktan kurtulacağımızı umut ediyoruz. Bu yanlıştan vazgeçilmesinin İzmirliler'in yüzünü güldüreceğini düşünüyoruz. Daha önce dosya verip sorunlarımızı aktardığımız milletvekillerinden destek sözü almamıza rağmen yardım görmüyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı sesizimi duymuyor. Egeli turizmciler olarak Başbakan'dan yardım istiyoruz."
Adnan Menderes Havalimanı hub olmalı
Turizmciler olarak Başbakan ve aynı zamanda İzmir Milletvekili olan Binali Yıldırım'dan 36. projeyi yaşama geçirmesini istiyoruz. İzmir Adnan Menderes Havalimanı dış hatlarda verimli kullanılamıyor. Türkiye’nin üçüncü büyük kenti, İstanbul ile yarışabilecek kapasitede olan İzmir’de 10 milyona yakın kapasitedeki Adnan Menderes Havalimanı dış hatları zarar ediyor. Havalimanımız Türk Hava Yolları ve onun iştiraki olan SunExpress için hub (aktarma merkezi) olsun istiyoruz.
İzmir'in tanıtımı için harekete geçilmeli
İzmir'in dünya ve Türkiye turizm pastasından aldığı pay her geçen sene azalıyor. Daha önce de söylediğimiz, her fırsatta vurguladığımız gibi sahip olduğu onca imkana, değere ve öneme rağmen İzmir tanınmıyor, bilinmiyor. İzmir iyi tanıtılmıyor. İzmir turizmini canlandırmak amacıyla kurulan İzmir Turizm ve Tanıtma Vakfı'nın (İZTAV) yeniden canlandırılması ve vakfın başına İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun geçmesi sektörde büyük umut ve heyecan yarattı. İzmir tanıtım atağına kalkmalı. İZTAV, İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA), İzmir Ticaret Odası (İZTO) ve sektör el ele verip tanıtım için bir an önce atağa kalkmalı, daha fazla zaman kaybedilmemeli.
- Türkiye’nin 2023 yılında 50 milyon turist ağırlama ve turizmden 50 milyar dolar gelir elde etme hedefi bulunuyor. İzmir bu hedefte nasıl bir rol üstlenebilir?
İşler: 35 milyar dolarlık geliri direkt turizmden elde eder hale geldik. Bu noktaya kendi yerli kaynaklarımızla geldik. Ekonomideki yerimize baktığımızda; ihracatın yüzde 21.5'i, cari açığın yüzde 25'i, istihdamın 16.5'u bu sektör tarafından karşılanmaktadır. Tesislerimizin bugünkü stok değeri 100 milyar dolara ulaşmıştır. Bunu inanarak, çalışarak yaptık. 2023 yılında 50 milyon turist, 50 milyar dolar döviz hedefimiz var. "Zor" denebilir, ama biz zoru seviyoruz, bu hedefi tutturacağız. Enseyi karartmaya, umutsuzluğa kapılmaya gerek yok. Elimiz taşın altında. Turizm sektörü olarak bunu da başaracağımıza inanıyoruz. Bundan hiç kimsenin şüphesi olmasın.
