Şehir insanının kurtarıcısı hobi bahçeleri

Hobi bahçeleri, kent insanına şehirlerde de toprakla uğraşıp yetiştiricilik yapabilme imkanı sunuyor. İzmir’de de kentin gürültü ve stresinden kaçan vatandaşlar soluğu Bornova Belediyesi, Ege Üniversitesi Ziraaat Fakültesi ve özel sektör tarafından kurulan hobi bahçelerinde alıyor

En eski toplumlar doğadaki bütün varlık türlerinin bir ruha sahip olduğuna inanır, kendi varlığını doğadan ayırmazdı. Yer, gök, bitkiler ve hayvanları kutsal sayan Şamanizmden doğayı insanı kuşatan, kutsal bir öz olarak gören Yunan felsefesine ve insanı doğanın sahibi değil hizmetinde olarak konumlandıran İslam etiğine kadar bütün inanışlar, insanın doğanın bir parçası olduğuna vurgu yaptı. 

Gel zaman git zaman varlığımızın temeli olan bu ‘öz’e yabancılaşarak doğadan uzaklaştık. Kendimizi doğanın efendisi olarak gördük ve onu şekilendirmeye çalıştık. Bu beyhude çabasının karşılığını ise deprem, sel, heyelan ve benzeri doğal afetlerle aldık. 

Şimdilerde hemen hepimiz topraktan, ağaçtan, çiçekten, kuş sesinden soyutlanmış kentlerde, çok katlı betonarme binalarda sürdürdüğümüz yaşamlarımızda, saksılarda yetiştirdiğimiz çiçekler kadar yakınız doğaya. Heredot’un “Yeryüzünde bilinen bütün diğer şehirlerin ihtişamını aşar” diye bahsettiği Babil’in Asma Bahçeleri’nden, ev dekorasyonumuzun birer öğesi haline gelen saksı çiçeklerine indirgenen bu ilişki, beslenmemizden psikolojimize kadar hayatımızın her alanına etki ediyor.

Toprağı ekip biçen, sebze meyvesini kendi bahçesinde üreten insanlardan bu ihtiyaçlarını market ve pazarlardan temin eden insanlara dönüşme yolculuğumuzda hayatımız beton yığınları arasında geçiyor. Son zamanlarda giderek yaygınlaşan “doğaya ve doğal olana dönüş” teması da eldeki imkanlar dahilinde bu durumu değiştirilebileceği düşüncesinden yola çıkıyor.

Bu bakış açısıyla insanlar artık doğanın korunmasına karşı daha duyarlı davranıyor, çevreye minumum zarar veren ürünler tüketmeye özen gösteriyor. Doğayla arasına ördüğü duvarları yıkmak için de zaman ve hara harcayarak kentlerden uzak, doğa ile iyi vakit geçirebilecekleri yerlere gidiyor. Kent yaşamının stres ve karmaşasından bir süreliğine de olsa uzaklaşıp, doğayla iç içe vakit geçirmenin bir yolu da son zamanlarda popüler hale gelen hobi bahçeleri…

Dünyanın pek çok gelişmiş ülkesinde var olan bu uygulama Türkiye’de de giderek yaygınlaşıyor. Hobi bahçeleri, kent insanına şehirlerde de toprakla uğraşıp yetiştiricilik yapabilme imkanı sunuyor. İzmir’de de kentin gürültü ve stresinden kaçan vatandaşlar soluğu Bornova Belediyesi, Ege Üniversitesi Ziraaat Fakültesi ve özel sektör tarafından kurulan hobi bahçelerinde alıyor.

Kendi yetiştirdikleri ürünleri tüketiyorlar

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, İzmir halkını organik tarım ile bütünleştirme projesi kapsamında organik tarım parselleriyle buluşturuyor. Ege Üniversitesi Kampüs içerisinde Ziraat Fakültesine ait alanlarda organik ve iyi tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması amacıyla oluşturulan tarım alanlarında aileler çocukları ile birlikte kendi sebze ve meyvelerini yetiştirerek, doğa ile baş başa şehrin stresinden uzak vakit geçiriyor.

Projeyle; insanların, şehir stresinden uzak, doğayla baş başa yaşam sürmesi, toprakla uğraşarak, vücutlarından elektrikleri atmaları, kendi yetiştirdikleri tamamen organik ürünleri dalından kopararak tüketebilmeleri, son yıllarda yok olmaya başlayan komşuluk, arkadaşlık kavramlarının pekişmesi ve insanların insanların organik tarıma ilgisinin artması hedefleniyor.

Parseller Bornova’da Ege Üniversitesi Kampüsü içinde, Anadolu Lisesi yolunda Öğrenci Köyü’nün tam karşısında yer alıyor. Proje kapsamında çeşitli zamanlarda ve sürelerde organik tarım konusunda (yetiştirme, bakım, hastalık ve zararlılarla mücadele vb.) eğitimler veriliyor. Bununla birlikte, İzmir halkını organik tarım ile bütünleştirme ve üretime yönelik hedeflenen bu projede, kişilere veya ailelere 75 - 105 metrekare olarak ayrılmış parseller tahsis ediliyor. Bu parsellerde ekim, dikim, sulama, çapalama, gübreleme, hasat gibi işlemlerin tamamı tahsis edilen kişiler tarafından yapılıyor. Her parselin bakım aletleri ve su çeşmesi bulunuyor. Ayrıca Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ne bağlı Menemen Araştırma ve Uygulama Çiftliğinden yanmış hayvan gübresi de getiriliyor.

Çocuklar toprakla tanışıyor 

Kent yaşamından bunalanlar için Bornova Belediyesi’nin oluşturduğu hobi bahçeleri de büyük ilgi görüyor. Doğal ve sağlıklı ürünlerin yetiştirilebilmesi için tüm olanakların kullanıldığı bu bahçeler için özel toprak kullanılıyor. 3 adet 12 metrekare, 5 adet 16 metrekare, ­1 adet 19 metrekare, 17 adet de 24 metrekare olmak üzere toplam 27 hobi bahçesinin bulunduğu Evka-4’teki alanın alt kısmındaki 28 dönümlük araziye Bornova Belediyesi tarafından dikilen 2 bin 800 fidan da büyüyor. Bu bahçeleri sembolik bir ücret karşılığı belediyeden kiralayan İzmirliler, sağlıklı ve doğal yöntemlerle yetiştirdikleri ürünlerle sağlıklı yaşam için önemli bir adım atıyor.

Evka-4 Mahallesi’ndeki hobi bahçelerinde bahar aylarından itibaren ekim çalışmalarına başlayan vatandaşlar 6 dönümlük alanı yeşilin tüm tonlarıyla donatıyor. Hobi bahçelerinde domates, biber, patlıcan, salatalık, bamya, fasulye, karpuz, kavun, kabak, ayçiçeği, mısır gibi pek çok meyve ve sebze ekiliyor. Hobi bahçelerini kullanan vatandaşlar, sebzelerini yetiştirirken doğal yöntemleri kullanmayı tercih ediyor, hormon ya da tarım ilacı kullanmıyor. 

İzmirlilerin günlük stresten uzaklaşmaları, toprakla vakit geçirebilmeleri amacıyla yaklaşık 6 dönümlük alanda oluşturulan hobi bahçelerinin etrafını tel örgüyle kaplı. Üretim ve dikim yapıp toprakla haşır neşir olan vatandaşlar, çevredeki kamelyalarda ve banklarda oturup dinlenebiliyor. Hobi bahçeleri sayesinde toprakla tanışıp, sebzeleri sulayan ve onların büyümesine tanıklık eden çocuklar bir yandan da kendileri için oluşturulan mini parkta eğleniyor.