Kültür bağlamında umutlanmak

Kültür, yaşamın dinamiklerinden etkilenerek üç ana dönemden geçer. Bu dönemler; oluşum, olgunluk-durgunluk ve soğuma olarak adlandırılabilir. Bu süreç en büyük uygarlık coğrafyasından en küçük yerleşim birimi için de geçerli bir süreçtir.

Oluşum aşaması canlı, dinamik ve inançlıdır. Kültür, bütün oluşları, yeni olguları kendi bakış açısıyla kavrayarak yaşamın her alanına bütünlüğünü kurar, kendi özgünlüğünü oluşturur. Gelişim sürecinde kültürün etkilendiği alanlar çok çeşitli olabilir. Kendi geleneğinden veya başka kültürlerden süzdüğü unsurları kendi bakış açısıyla yorumlar ve içindeki yerine oturtur. Olgunluk döneminde hoşgörü hakimdir. Çünkü kültür kendine güvenir. Yaşamın her alanında (sanatta, bilimde, sosyal hayatta) farklılığını hissettirir. Bu dönemde adalet ve hukukun üstünlüğü hakimdir.

Hayatın sürekli değişen hali, kültürün yeniden kavrama, yorumlama ve değerlendirme durumunda olmasını gerektirir. Kültür yenilenerek yaratıcılığını sürdürür. Yaratıcılığın sürekli olması için kuşaklar arası bilgi akışı sağlam olmalıdır.

Soğuma dönemi yaratıcılığın kaybolduğu bir dönemi kapsar. Kültürün canlılığı kendini sürekli yenilemesine sorunları çözümleyip işlev, yapı ve özgünlüğünü korumasına bağlıdır. Olgunluk dönemindeki rahat ve huzuru gelenekselleşmiş kurumların ihtişamı ve yaşayışının getirdiği rehavetin etkisiyle kültür, yavaş yavaş kendini yenileme gücünü kaybetmeye başlar. Bu dönem soğuma dönemidir. Güç kaybıyla birlikte kültürel duyarlılıklar uygulamadan çok düşünsel alanda kendini gösterir. Yapılanlarla düşünülen ve söylenenler birbirine uymaz, çelişkiler artar. Yenileşme yerine yabancılaşma hakim olur. Geçmişe özlem sıkça dile getirilmeye başlanır.

Kültürel canlılığı devamlı kılmak insanların elindedir. Ancak bu; bilgi, inanç ve toplumun ortak sorumluluğu ile mümkündür.

CENGİZ KESKİNER

İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü - Şube Müdürü