Bir tutam fesleğenden çiçekçilik sektörüne

Bayındır, yetiştirdiği onlarca türle Türkiye’de çiçekçilik sektörünün öncü ilçelerinden biri. İlçenin bacasız sanayisi olan çiçekçiliğin yakın gelecekte uluslararası şirketlerin yoğun ilgi göstereceği büyük bir sektör haline gelmesi bekleniyor.

Yazı: Yrd. Doç. Dr. Ali Salman / E.Ü Bayındır MYO Müdür Yardımcısı

Çiçek, bir değer verme biçimidir. Sevdiğini, beğendiğini, benimsediğini, takdir ettiğini, kutladığını, paylaştığını, içinden geldiğini, unutamadığını, hep hatırlamak ve kendini hatırlatmak istediğini anlatma biçimidir. Ülkemizde Bayındır denilince akla önce çiçekçilik gelir.

Bugün çiçek üretiminde geldiği konumundan olsa gerek ki tüm ülke Bayındır’ı çiçekçiliği ile tanır. İlçedeki çiçekçiliğin Osmanlı İmparatorluğu’na kadar uzanan köklü bir geçmişi olduğu kayıtlardan anlaşılmaktadır. İlçede Gülbahçe adı ile bilinen bölgede gülfidanı yetiştiriciliği yapıldığı, Osmanlı sarayları, medreseleri ve hastanelerine buradan gülfidanı gönderildiği bilinmektedir. Yörede çiçekçiliğin tekrar başlaması da yıllar öncesine uzanır. Yaklaşık 40 yıl kadar önce, köylülerin bahçelerindeki domates, patlıcan, biber karıklarının başına diktikleri fesleğenin pazara çıkması ile Bayındır’da çiçekçilik sektörünün ilk adımları atılmıştır. Bu sektörün öncülüğünü Bayındır yerlilerinden Zeynep Çakır’ın başlattığı söylenir. Fesleğenin pazarda değer kazanması ve paraya dönüşmesi ile başlayan bölge çiçekçiliği, başlangıçta yöre pazarlarında daha sonra şehir dışındaki pazarlarda değer kazanmıştır.

Zamanla talebin artması bu alandaki üretimi arttırmış ve Bayındır, çiçekçiliği ile çevrede tanınmaya başlamıştır. 1990’lı yıllarda pazardaki ürünleriyle daha çok tanınan Bayındır çiçekleri belediyeler tarafından fark edilmiş ve belediyeleri ilçeye çekmiştir. Zamanla belediyelerin çevre düzenlemesinde kullandıkları çiçeklerin de kaynağını Bayındır çiçekleri oluşturmuştur. Belediyelerin çiçek talebine cevap verebilmek için üretim miktarları, buna bağlı olarak sektörde çalışan aile sayısı artmıştır.

2 bin kişiye istihdam sağlıyor

Zamanla çeşit zenginliği oluşan yörede bundan 16 yıl önce (1997) ilk çiçek festivali düzenlenmiştir. Bu ilk festivale ziyaretçilerin ilgisi o kadar büyük olmuştur ki üreticilerin ellerindeki tüm çiçekler satılmıştır. Bu olumlu gelişme karşısında üreticileri koordine etme, gereksinimlerini karşılama, planlama ve ürünlerin pazarlanmasında yardımcı olmak amacıyla 2000 yılında Çiçek Üreticileri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, 2010 yılında Bayındır İç ve Dış Mekan süs Bitkileri Üretici Birliği kurulmuştur.

Bugün sayıları 300-400 arasında değişen küçük ve orta ölçekli aile işletmeleriyle sektör üretimlerine devam etmektedir. Kapalı (sera) ve açık alanda yapılan üretimlerde; mevsimlik bitkiler, dış mekan bitkileri, iç mekan bitkileri ve soğanlı bitkileri üretimi yapılmaktadır. Özellikle mevsimlik bitkiler üretiminde ilk sırada olan Bayındır çiçekçiliği 2 bin kişinin istihdamına olanak sağlamaktadır.

İlçenin bacasız sanayisi olan çiçekçilik sektörünün daha da gelişebilmesi için “Çiçekçilik Organize Sanayi Bölgesi” kurulması yönündeki çalışmalar Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yatırım programına alınmış ve alan tespit işlemleri gerçekleştirilmiştir. Çiçekçilik Organize Sanayi Bölgesi kurulması ve faaliyete geçmesi ile bölge nüfusunda ve gelirde artış sağlanması beklenmektedir. Yurtiçi ve yurtdışında, belediyelere, otellere, site yönetimlerine, peyzaj düzenleme yapan şirketler ile özel ve resmi kuruluşlara ihtiyaçları olan mevsimlik, yer örtücü, çalı ve ağaç gurubu, saksılı süs bitkilerinin üretimi ve satışı alım garantili sözleşmeli üretim şeklinde gerçekleştirilmektedir.

Çiçek üretiminde kalitenin ve çeşitliliğin arttığı bölgede, yakın gelecekte küçük aile işletmelerinin yerini büyük işletmelerin alacağı ve yabancı şirketlerin de yoğun ilgi göstereceği büyük bir sektör haline geleceği tahmin ediliyor.

Neler yetişiyor?

Dayı gülü, mimoza, akasya, akçaağaç, ıhlamur, kaya kuduz otu, kokarağaç, gülibrişim, Alman papatyası, aspidistra, kartopu, begonya, akuba, hanım tuzluğu, gelin duvağı, şimşir, Cezayir menekşesi, katalpa, bodur akasya, acem borusu, katır tırnağı, sinameki, menekşe, kızılcık, demir ağacı, sedir, erguvan, Japon ayvası, palmiye gerdanya, yalancı servi, bodur palmiye, dağ muşmulası, servi, mor salkım, karayemiş, kardeş kanı, iğde, funda, ökaliptus, avize çiçeği, kedi tırnağı, aralya, dişbudak, koyun gözü, çayır güzeli, şakayık sarmaşık, Çin gülü, ağaçhatmi, yasemin, hanım düğmesi, süs şeftalisi, ardıç, mercan, oya ağacı, ağaç minesi, aslanağzı, meşe, defne, lavanta, hanımeli, kurtbağrı, papatya, ateş çiçeği, mahonya, manolya, tesbih ağacı, buz çiçeği, ortanca, çivit, mersin, zakkum, Amerikan sarmaşığı, sardunya, şebboy, fırça çiçeği, petunya, fil bahri, hurma ağacı, çam varbana, kotanez, pitospurum, çınar, kavak, süs eriği, horoz ibiği, leylandi, süs, narı ateş dikeni, sumak, yalancı akasya, mazan milisa, kuşdili, söğüt, mürvel, lâvantin, rozet yer minesi, damkoruğu, bahçe kül çiçeği, yalancı karabiber, keçi sakalı ve süs lahanası bölgede yoğun üretilen süs bitkileridir.